Tarıma Destek Azaldı

2024 bütçesinin Meclis sunulmasıyla bütçe rakamları da ortaya çıkmaya başladı.

Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan 2024 yılı bütçe kanun teklifinin gerekçesine baktığımızda tarımsal desteklere ayrılan payın azaldığını görmekteyiz.

Tarımsal desteklerin hem Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki, hem de bütçe içindeki payı yıllara göre azalmış.

AKP temsilcileri, sözcüleri her fırsatta rakamları 2002 yılı ile karşılaştırmaktalar. Bizde öyle yapalım fakat rakamların kaç kat arttığına değil de, daha gerçekçi olan tarımsal desteklemelerin GSYH ve bütçe içindeki paylarına bakalım.

AKP Döneminde Tarımsal Desteklerin GSYH’ya Oranı Binde 6’dan, Binde 2’ye Düştü.  

2024 bütçesinde tarımsal desteklemelere 91,6 milyar lira ayrılacağı belirtilmektedir.

Orta Vadeli planda 2024 yılında GSYH’nın 41 trilyon 159 milyar lira olacağı öngörülmektedir.

Buna göre tarımsal desteklerin GSYH’ya oranı binde 2.  

Oysa 2003 yılında bu oran binde 6’ydı.

2013 yılına kadar binde 5,

2020 yılına kadar ise binde 4 seviyelerinde gerçekleşti.

2023 ve 2024 yıllarında yarı yarıya azalarak binde 2’ye düştü

Tarımsal Desteklerin Bütçe İçindeki Payı Düştü

Aynı şekilde tarımsal desteklerin merkezi yönetim bütçesi içindeki payı da düştü.

2003 yılında yüzde 2 olan tarımsal desteklerin bütçe içindeki payı 20 yılda yüzde 0,8’e geriledi.

2020 yılına kadar yüzde 2 seviyelerinde geldi. Son üç yılda yarı yarıya azaldı ve yüzde 1’in altına düştü.

Tarım Desteklenmek Zorunda

Dünyanın her tarafında tarım sektörü desteklemelerle ayakta duruyor. Çünkü üretme maliyetinin bir kısmını devlet karşılamak zorunda.

Tarımsal desteklemelerin hem GSYH, hem de bütçe içindeki paylarının azalması AKP iktidarının tarımı gözden çıkardığının açık göstergesi.

Kaldı ki tarım kanuna göre tarımsal desteklemelerin GSYH’nın yüzde 1’inden az olamayacağına dair hüküm var. 

Kanun hükmüne rağmen bugüne kadar verilen tarımsal desteklemeler binde 6’yı geçmedi. Son yıllarda ise binde 2 seviyesine geriledi.

Tarım, ülkenin en önemli stratejik sektörüdür. Gözbebeğimiz gibi bakmamız gereken tarıma maalesef gereken önem verilmiyor.

Çünkü Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Küresel Gıda Fiyat Endeksi’nin gerilediğini belirtmesine rağmen Türkiye’de gıda fiyatları Ağustos’ta yıllık yüzde 73,6 artış gösterdi. Tarımsal girdi fiyat endeksi ise yüzde 79,22 olarak gerçekleşti.

Bu durumda artan gıda ve girdi fiyatlarının faturasını hem üretici, hem de tüketici ödüyor.

Gelecekte gıda krizi yaşamamak, gıda enflasyonu ile insanları açlığa mahkum etmemek için, sürdürülebilir üretim için, tarım daha fazla desteklenmelidir.